Co to jest obrona konieczna?
Obrona konieczna to okoliczność wyłączająca bezprawność czynu zabronionego.
Obrona konieczna jest zatem jednym z kontratypów.
Dokonanie czynu w sytuacji obrony koniecznej oznacza, że sprawca nie będzie zań ścigany – czyn nie był bowiem bezprawny.
Co to jest Obrona Konieczna?
Ponieważ jako
Detektyw Kraków
w swoich sprawach stykam się z sytuacjami obrony koniecznej.
Byłem jako detektyw wystarczająco często pytany o obronę konieczną, żeby to opisać w tym blogu.
Bywają takie sytuacje, w których sprawca pomimo popełnionego czynu, który wyczerpuje wszystkie znamiona czynu zabronionego.
Więc czyn powinien stanowić przestępstwo, za które Sąd wymierzy karę.
Jednak sprawca nie zostanie ukarany, a Sąd nie wyda wyroku stwierdzającego jego winę.
Wyjaśniam!
W prawie karnym jest instytucja tegoż prawa, która mówi, że w pewnych okolicznościach, pomimo wskazań na popełnienie przestępstwa, to przestępstwa jednak nie ma.
Mówimy o tzw. kontratypach.
Jest to instytucja prawa karnego, która zauważa i bierze pod uwagę okoliczności zachowania sprawcy, które pomimo tego, że czyn wykazuje znamiona czynu zabronionego, pod groźbą kary. To instytucja zauważa, że nie jest społecznie szkodliwy, a tym samym bezprawny.
Czasem sam czyn może być rozpatrzony w sensie dodatnim.
Mogą to być okoliczności legalizujące czyn, uznany za bezprawny.
Inaczej mówiąc obrona konieczna, wyłącza bezprawność czynu niedozwolonego (zob. art. 423 k.c.) i jest dopuszczalnym środkiem służącym do ochrony naruszonego posiadania i dzierżenia w prawie cywilnym (zob. art. 343 § 1 i 3 k.c.).
Obrona przed bezprawnym zamachem (atakiem) jest prawem gwarantowanym przez obowiązujący w Polsce Kodeks karny z 1997 roku.
Art. 25
§ 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
§ 2. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności, gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§ 2a. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.
§ 3. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.
Ponieważ prawo to jest jednym z podstawowych praw podmiotowych człowieka.
Zauważmy, że Art. 25 § 2a k.k. w szczególny sposób chroni tzw. mir domowy.
W jakich sytuacjach mówimy o potencjalnym wystąpieniu kontratypu obrony koniecznej?
Co to jest Obrona Konieczna?
Wtedy gdy dochodzi do tzw. zamachu bezprawnego, ataku na dobro chronione przez prawo np. zdrowie, życie, mienie.
Oczywiście, wtedy gdy reakcją na powyższe musi być obrona. Kiedy ta obrona wyczerpuje znamiona czynu zabronionego, a powodem jej podjęcia był zamiar ochrony przed zamachem na określonego rodzaju dobro chronione prawem.
Wtedy zastanawiamy się, czy nie mamy do czynienia z kontratypem obrony koniecznej.
Zgodnie z Kodeksem karnym nie popełnia bowiem przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
Zauważmy, że atak musi być bezpośredni, czyli taki, który może w realny i natychmiastowy sposób zagrozić dobru bronionemu.
Natomiast podjęta obrona ma być związana bezpośrednio z zamiarem przeciwdziałania skutkom ataku.
Obowiązkowo dla zaistnienia obrony koniecznej sprawca musi działać z zamiarem obrony bezpośrednio zaatakowanego dobra prawnego.
Dlatego zwracam uwagę, że wszelkie działania przedsięwzięte w celu odwzajemnienia krzywd doznanych uprzednio nie będą miały charakteru obronnego.
Co to jest Obrona Konieczna?
Podstawowym elementem obrony koniecznej jest działanie z woli obrony, a nie z woli odwetu.
Również broniący się musi być świadom, że odpiera on zamach podyktowany wolą obrony.
Ten powyższy element ułatwia rozgraniczenie rzeczywistych działań obronnych od społecznie negatywnych aktów zemsty, samosądu lub chuligaństwa.
Podejmując obronę, pokrzywdzony może przekroczyć granice lub potrzebę do odwrócenia skutku ataku.
Wtedy mamy do czynienia z przekroczenia granic obrony koniecznej.
Zachodzi to, wtedy gdy sprawca zastosował obronę niewspółmierną do niebezpieczeństwa. Zachowanie takie jest już przestępstwem, Jedynie Sąd może nadzwyczajne złagodzić karę lub odstąpić od jej wymierzenia.
Co to jest Obrona Konieczna?
Jak wyżej zauważyłem, nie podlega karze, ten kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.
Pamiętajmy, każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie, ponieważ każda sprawa charakteryzuje się innymi faktami.
Zawsze strona dopuszczająca się czynu musi spowodować, żeby można było okoliczności zdarzenia udowodnić obiektywnie, dla oceny poprzez Sąd.
Mam na myśli wykazanie okoliczności, które spowodują ocenę do udowodnienia lub uniewinnienia danej osoby przez Sąd.
Oczywiście niezbędnym elementem jest dobry prawnik, który poradzi sobie z tego typu okolicznościami.
Co to jest Obrona Konieczna?
A tego prawnika można znaleźć za naszym pośrednictwem!
Oczywiście Ja nie jestem prawnikiem, a powyższy artykuł napisałem na podstawie swojego zrozumienia tego tematu.
Pamiętajcie, to co zrobicie z uzyskaną tu wiedzą, to robicie, na własną odpowiedzialność.
Po naprawdę fachową poradę prawną jednak odsyłam do współpracujących z nami kancelarii prawniczych.
Ten i inne teksty piszę i zamieszczam na swojej stronie internetowej:
http://detektywmalopolska.pl/
w zakładce BLOG.